Rafael Boban u vrijeme rata bio je pod nadzorom njemačkih tajnih službi, koje o njemu - blago rečeno - nisu imale visoko mišljenje. Arhiv Hansa Helma – policijskog izaslanika pri Poslanstvu Trećeg Reicha u Zagrebu - sadrži dokumente koji Bobana slikaju krajnje mračnim tonovima. Rafael Boban bio je jedan od osnivača Crne legije, piše Boris Rašeta.
Titulom viteza 'počašćen' je zbog akcija u sjeverozapadnoj Hrvatskoj. Emigracija ga je nakon rata opisivala kao “zapovjednika Koprivnice - ustaškog Sigeta” ili “legendarnog borca za hrvatsku slobodu”. Express ekskluzivno donosi izvatke iz njegova dosjea, koji bacaju novo svjetlo na njegov misteriozni lik.
U jednom dokumentu iz 1944. godine – rat je već izgubljen – čitamo sljedeće: “Helm šalje BdS-u jedan izveštaj QBL (profesora Treua) o ustaškom vođi Bobanu i pita BdS o njegovim informacijama o Bobanu. Izveštaj ima sledeća poglavlja:
Odnos prema Nemcima: Izdao je zabranu svojim ljudima da se javljaju u Waffen SS. On je imao nameru da dade ubiti jednog majora SS koji se je pojavio radi vrbovanja u okolini Livna. Ovaj izveštaj potiče od jednog V manna (Verbindungsmann, čovjek za vezu, veli Wikipedija) Treua, koji je i sam bio podređen Bobanu. Jedan V mann kaže da je Bobanova trupa “hrpa divljaka” i da “nema nikakve potvrde o suradnji s partizanima”, protiv kojih je, štoviše, “s velikom ozlojeđenošću i bezobzirnošću vodio borbe u Zagorju” pa “rezultat obaveštajnih istraživanja o Bobanu nije jedinstven”. Dokumente su nakon rata, na hrvatskom i srpskom, prevodili ljudi iz obavještajnih službi nove države, pa je Boban, stjecajem okolnosti, preveden na srpskom.
Ne zna se kako je završio
Bobanova je sudbina nepoznata. Nije, naime, otkriveno gdje je završio nakon rata – prema nekim, nepotvrđenim pretpostavkama, otišao je ratovati u Koreju, ali to su samo špekulacije. U deklasificiranim dokumentima CIA nema podataka o njemu, pa je mala vjerojatnost da ćemo ikad išta doznati o njegovu životu nakon rata.
Sve o ustaškom ratnom zočincu Rafaelu Bobanu pročitajte OVDJE.